Dán nhãn năng lượng cho động cơ điện theo đúng quy định

Nhãn năng lượng trên động cơ điện giúp người tiêu dùng dễ dàng nhận biết khả năng tiết kiệm điện của thiết bị, đồng thời hỗ trợ công tác quản lý của nhà nước. Tuy nhiên, không ít doanh nghiệp vẫn còn lúng túng trong việc thực hiện quy trình xin cấp và dán nhãn năng lượng đúng quy định. TSL sẽ hướng dẫn bạn chi tiết cách xin cấp nhãn dán năng lượng cho động cơ điện đúng quy định

Tại sao cần dán nhãn cho động cơ điện

Đây là quy định bắt buộc

Dành cho những ai chưa biết, nhãn năng lượng là tem hiển thị mức tiêu thụ điện năng và hiệu suất sử dụng điện của thiết bị. Đây là công cụ giúp người tiêu dùng dễ dàng nhận biết được sản phẩm nào tiết kiệm điện năng, hoạt động hiệu quả và thân thiện với môi trường hơn. Đối với động cơ điện (motor điện) việc dán nhãn năng lượng không chỉ là khuyến khích mà đã trở thành quy định bắt buộc của Nhà nước.

Từ năm 2006 dán nhãn năng lượng đã được triển khai theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, hướng đến mục tiêu quản lý hiệu suất năng lượng quốc gia, loại bỏ các sản phẩm tiêu tốn điện năng và nâng cao ý thức tiết kiệm trong sử dụng điện. Những quy định này được cụ thể hóa trong các văn bản pháp lý quan trọng như Quyết định 14/2023/QĐ-TTg, Thông tư 36/2016/TT-BCT, và Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 7540-1:2013. 

Giúp khách hàng nhận biết được

Việc dán nhãn năng lượng cho động cơ điện không chỉ quan trọng với cơ quan quản lý, mà còn mang lại lợi ích thiết thực cho khách hàng và người sử dụng cuối cùng. Một sản phẩm động cơ điện đã được dán nhãn năng lượng hợp chuẩn là minh chứng rõ ràng cho chất lượng, hiệu suất của sản phẩm. Nhờ đó, khách hàng dễ dàng so sánh giữa các loại động cơ điện khác nhau trên thị trường dựa trên mức tiêu thụ điện năng hiển thị trên tem.

Nếu một sản phẩm không có nhãn năng lượng, doanh nghiệp không được phép lưu thông hợp pháp trên thị trường. Đây là yêu cầu bắt buộc mà các nhà sản xuất, nhập khẩu thiết bị điện, đặc biệt là motor điện, cần phải tuân thủ khi thực hiện thủ tục công bố dán nhãn năng lượng.

Các quy định dán nhãn motor điện hiện nay

Việc thực hiện dán nhãn motor, động cơ điện sẽ được tiến hành theo các văn bản pháp luật:

• Quyết định QĐ 04/2017/QĐ-Ttg: Quy định nêu các loại motor điện cần làm kiểm tra hiệu suất năng lượng.
• Công văn 1786/TCHQ-GSQL: Hướng dẫn quy trình thực hiện.
• Thông tư 36/2016/TT-BCT: Hướng dẫn dán nhãn theo quy định của Bộ Công Thương.

Các loại motor điện cần dán nhãn năng lượng

Theo Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 7540-1:2013, không phải tất cả các loại động cơ điện đều bắt buộc dán nhãn năng lượng. Tuy nhiên, có một số loại motor điện nằm trong danh mục hàng hóa phải thực hiện kiểm tra hiệu suất:

• Động cơ điện không đồng bộ 3 pha roto lồng sóc. Có tần số 50 Hz và/hoặc 60 Hz, sử dụng nguồn điện xoay chiều. Có điện áp danh định đến 1.000 V, công suất ra từ 0,75 kW đến 150 kW, thuộc loại 2 cực, 4 cực hoặc 6 cực. Vận hành trực tiếp trên lưới điện, không thông qua biến tần
• Động cơ có mặt bích, đế hoặc trục có kích thước cơ khí khác với quy định trong TCVN 7862-1 (IEC 60072-1)
• Động cơ có trang bị hộp số có thể tháo rời hoặc cơ cấu hãm, phần mô-tơ chính hoạt động độc lập và được đánh giá hiệu suất riêng.

Trường hợp động cơ điện không cần dán nhãn năng lượng

Một số trường hợp động cơ điện được miễn dán nhãn năng lượng vì đặc điểm thiết kế, môi trường hoạt động hoặc điều kiện kỹ thuật đặc thù khiến việc thử nghiệm hiệu suất không khả thi. Cụ thể:

• Động cơ có hộp số lắp liền
• Động cơ được thiết kế riêng để sử dụng với bộ biến tần hoặc bộ biến đổi điện (theo tiêu chuẩn IEC 60034-25): Các động cơ này thường được tối ưu cho vận hành biến tần, có dải tốc độ thay đổi linh hoạt.
• Động cơ được tích hợp hoàn toàn trong một máy là một phần cấu trúc không thể tách rời khỏi thiết bị (ví dụ như máy nén khí, máy bơm, máy công cụ…), việc tách riêng để thử nghiệm hiệu suất là không khả thi.
• Động cơ chế tạo riêng cho môi trường có nguy cơ cháy nổ (theo IEC 60079-0): Những loại motor phòng nổ này có cấu tạo đặc biệt, đáp ứng yêu cầu an toàn nghiêm ngặt hơn hiệu suất năng lượng.
• Động cơ thiết kế riêng cho yêu cầu đặc biệt được truyền động.
• Trong thực tế, một số hệ thống điện có tần số hoặc điện áp phi tiêu chuẩn (không phải 50 Hz hoặc 60 Hz). Motor sử dụng cho các hệ thống này cũng được xem là ngoại lệ, không bắt buộc dán nhãn năng lượng.
• Các motor hoạt động trong môi trường khắc nghiệt như nhiệt độ cao, độ ẩm, áp suất, hoặc độ cao vượt chuẩn quy định tại Điều 6 – TCVN 6627-1 (IEC 60034-1) cũng nằm trong diện miễn dán nhãn năng lượng.

Bộ hồ sơ công bố dán nhãn năng lượng động cơ điện

Theo thông tư 36/2016/TT-BCT ngày 28/12/2016 của Bộ công thương, bộ hồ sơ công bố nhãn năng lượng sẽ cần những chứng từ sau: 

• Mẫu Giấy công bố dán nhãn năng lượng theo mẫu
• Kết quả kiểm tra hiệu suất năng lượng, bạn sẽ phải đăng ký thử nghiệm ở Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường.
• Mẫu nhãn năng lượng dự kiến

Quy trình xin cấp nhãn năng lượng cho động cơ điện

Để được phép lưu hành và phân phối trên thị trường Việt Nam, các động cơ điện (motor điện) phải được cấp nhãn năng lượng theo quy định của Bộ Công Thương. Quy trình xin cấp nhãn năng lượng cho động cơ điện gồm ba giai đoạn chính: thử nghiệm hiệu suất năng lượng, đăng ký dán nhãn, và in – dán nhãn năng lượng lên sản phẩm.

Bước 1: Làm thử nghiệm hiệu suất năng lượng

Bước đầu tiên à thử nghiệm hiệu suất của động cơ điện. Theo quy định tại TCVN 7540-1:2013, các dòng động cơ điện đều phải được kiểm tra hiệu suất năng lượng.

Doanh nghiệp cần mang mẫu sản phẩm đến Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng 1 (QUATEST 1), đơn vị có thẩm quyền thực hiện phép thử theo tiêu chuẩn quốc gia. Kết quả thử nghiệm này là tài liệu bắt buộc trong hồ sơ xin cấp nhãn năng lượng. Việc thử nghiệm giúp xác định hiệu suất chuyển đổi năng lượng, đảm bảo rằng động cơ tiêu thụ điện năng ở mức tối ưu, hạn chế thất thoát năng lượng và đáp ứng yêu cầu về hiệu quả năng lượng tối thiểu

Bước 2: Đăng ký dán nhãn năng lượng

Sau khi có kết quả thử nghiệm hiệu suất, doanh nghiệp tiến hành đăng ký dán nhãn năng lượng. Cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận và cấp giấy xác nhận là Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững – Bộ Công Thương.

Hồ sơ đăng ký gồm: Đơn đề nghị công bố dán nhãn năng lượng, bản kết quả thử nghiệm hiệu suất, tài liệu kỹ thuật của sản phẩm, và bản sao giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. Tất cả hồ sơ phải được lập theo đúng hướng dẫn tại Thông tư 36/2016/TT-BCT.

Có thể nộp hồ sơ trực tiếp hoặc gửi qua đường bưu điện. Sau khi tiếp nhận, Vụ Tiết kiệm năng lượng sẽ thẩm định và đối chiếu hồ sơ trong vòng 3 – 5 ngày làm việc. Nếu hồ sơ đạt yêu cầu, doanh nghiệp sẽ nhận được Văn bản xác nhận công bố dán nhãn năng lượng

Bước 3: In và thực hiện dán nhãn năng lượng

Khi hồ sơ đã được phê duyệt, doanh nghiệp sẽ tiến hành in nhãn năng lượng theo mẫu quy định của Bộ Công Thương. Nhãn năng lượng thường thể hiện các thông tin như: mã sản phẩm, hiệu suất năng lượng, cấp sao tiết kiệm điện, tên doanh nghiệp và tiêu chuẩn áp dụng. Sau khi in, doanh nghiệp cần dán nhãn lên động cơ điện tại vị trí dễ quan sát thường là thân máy hoặc vỏ ngoài của motor.

Trong một số trường hợp, Bộ Công Thương có thể tiến hành kiểm tra hậu kiểm để đảm bảo doanh nghiệp thực hiện đúng quy định. Vì vậy, bạn nên lưu giữ hồ sơ và kết quả thử nghiệm để phục vụ công tác thanh tra, kiểm định khi cần.

Chi phí dán nhãn năng lượng cho motor điện

Phí thử nghiệm hiệu suất năng lượng động cơ điện

Dưới đây là bảng giá phí làm thử nghiệm hiệu suất động cơ điện

Phí dịch vụ dán nhãn năng lượng cho động cơ điện

Khi thực hiện thủ tục dán nhãn năng lượng cho motor điện, ngoài các khoản chi phí kỹ thuật bắt buộc như thử nghiệm hiệu suất năng lượng hay làm hồ sơ công bố, doanh nghiệp có thể cân nhắc sử dụng dịch vụ dán nhãn năng lượng trọn gói.

Việc tự thực hiện quy trình có thể khiến doanh nghiệp mất nhiều thời gian cho khâu chuẩn bị hồ sơ, tra cứu quy định, chọn phòng thử nghiệm đạt chuẩn (như Quatest 1 hoặc Quatest 3) và xử lý các yêu cầu phát sinh trong quá trình xét duyệt. Trong khi đó, nếu sử dụng dịch vụ làm nhãn năng lượng cho motor điện, đơn vị tư vấn sẽ thay mặt doanh nghiệp thực hiện toàn bộ quy trình.

Mức phí dịch vụ dán nhãn năng lượng cho động cơ điện hiện nay thường dao động từ 5.000.000 VNĐ/lần tùy theo loại motor điện đơn vị cung cấp dịch vụ và mức độ hỗ trợ hồ sơ. Nếu bạn chưa từng làm thủ tục này, việc sử dụng dịch vụ trọn gói sẽ giúp tiết kiệm thời gian, đảm bảo hồ sơ đúng quy chuẩn và tăng tỷ lệ được cấp nhãn năng lượng ngay từ lần đầu.