Giấy phép nhập khẩu là một văn bản bắt buộc đối với các doanh nghiệp muốn nhập khẩu hàng hóa đặc biệt vào lãnh thổ, quốc gia khác. Việc xin cấp phép nhập khẩu đảm bảo hàng hóa được nhập khẩu đáp ứng các yêu cầu về chất lượng, an toàn và tuân thủ các quy định của pháp luật. Bài viết này sẽ trình bày chi tiết về khái niệm, phân loại và quy trình xin cấp giấy phép nhập khẩu hàng hóa.
Giấy phép nhập khẩu là gì?
Giấy phép nhập khẩu là văn bản do cơ quan có thẩm quyền cấp, cho phép doanh nghiệp được nhập khẩu một số lượng nhất định các mặt hàng đặc biệt vào lãnh thổ quốc gia đó. Việc cấp phép nhập khẩu dựa trên các quy định của pháp luật và các điều ước quốc tế mà quốc gia đó tham gia.
Giấy phép nhập khẩu có thời hạn nhất định và chỉ có giá trị khi được cấp bởi cơ quan có thẩm quyền. Nội dung của giấy phép nhập khẩu bao gồm: Tên hàng hóa, số lượng, đơn vị tính, mục đích sử dụng, thời hạn nhập khẩu, cơ sở sản xuất, quốc gia xuất khẩu, người nhập khẩu. Doanh nghiệp phải tuân thủ chặt chẽ các quy định về nhập khẩu được ghi trong giấy phép.
Một số văn bản pháp luật quy định chi tiết thủ tục xin giấy phép nhập khẩu tại Việt Nam:
- Nghị định 36/2016/NĐ-CP: Áp dụng cho trang thiết bị y tế nhập khẩu
- Nghị định 108/2017/NĐ-CP: Áp dụng cho phân bón nhập khẩu
- Nghị định 47/2011/NĐ-CP: Áp dụng cho tem bưu chính nhập khẩu
- Thông tư 16/2012/TT-NHNN: Áp dụng cho vàng nguyên liệu nhập khẩu
- Thông tư 04/2015/TT-BNNPTNT: Áp dụng cho giống cây trồng, thuốc bảo vệ thực vật, thức ăn chăn nuôi nhập khẩu
- Căn cứ pháp lý
- Luật Thương mại 2005
- Nghị định 69/2018/NĐ-CP
Tại sao cần giấy phép nhập khẩu?
Là quy định bắt buộc
Theo quy định trong Luật Hải quan và các văn bản pháp luật về xuất nhập khẩu hiện hành, việc xin giấy phép nhập khẩu là thủ tục bắt buộc đối với một số nhóm hàng hóa đặc thù như dược phẩm, thiết bị y tế, hóa chất, phế liệu, nông sản cần kiểm dịch. Đây không chỉ là yêu cầu mang tính pháp lý mà còn là cơ sở để doanh nghiệp chứng minh hoạt động nhập khẩu của mình minh bạch, tuân thủ đúng quy định của Bộ Công Thương, Bộ Y tế hay các cơ quan quản lý chuyên ngành khác. Khi có giấy phép nhập khẩu, quyền lợi của doanh nghiệp và cá nhân được đảm bảo, tránh rủi ro về xử phạt hành chính, tịch thu hàng hóa hoặc đình chỉ hoạt động kinh doanh.
Bảo vệ an ninh quốc gia và lợi ích kinh tế
Ngoài ra, cấp giấy phép nhập khẩu giúp Nhà nước kiểm soát chặt chẽ các mặt hàng, ngăn chặn việc đưa vào Việt Nam những sản phẩm có thể gây nguy hại đến an ninh quốc gia, trật tự xã hội hoặc làm ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế. Thật vậy, giấy phép nhập khẩu như “tấm khiên” bảo vệ nền tảng kinh tế, duy trì sự ổn định chính trị và tạo môi trường kinh doanh lành mạnh cho doanh nghiệp.
Bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường
Một trong những ý nghĩa quan trọng nhất của giấy phép nhập khẩu là bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường sống. Thông qua quá trình thẩm định và kiểm tra chất lượng, các cơ quan quản lý có thể loại bỏ nguy cơ hàng hóa kém chất lượng, hàng giả, hàng nhái hoặc các sản phẩm không đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn. Ví dụ, với thực phẩm, dược phẩm hay mỹ phẩm nhập khẩu, giấy phép sẽ đảm bảo rằng sản phẩm được lưu hành tại thị trường Việt Nam an toàn cho người tiêu dùng.
Có mấy loại giấy phép nhập khẩu
Dựa trên đối tượng cấp phép
- Giấy phép nhập khẩu do Bộ Công Thương cấp: Đối với các mặt hàng thuộc Danh mục hàng hóa nhập khẩu theo giấy phép do Bộ Công Thương quản lý.
- Giấy phép nhập khẩu do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cấp: Đối với các mặt hàng thuộc Danh mục hàng hóa nhập khẩu theo giấy phép do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quản lý.
Dựa trên mục đích sử dụng hàng hóa nhập khẩu
- Giấy phép nhập khẩu phục vụ mục đích kinh doanh: Doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa để kinh doanh, sản xuất hoặc cung cấp dịch vụ.
- Giấy phép nhập khẩu phục vụ mục đích phi kinh doanh: Doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa phục vụ cho mục đích khác như nghiên cứu, thí nghiệm, viện trợ nhân đạo…
Điều kiện cần để xin cấp giấy phép nhập khẩu
Trước khi tiến hành xin cấp giấy phép nhập khẩu, doanh nghiệp cần đảm bảo đủ 2 điều kiện sau:
1. Hàng hóa nhập khẩu thuộc trường hợp phải xin giấy phép nhập khẩu: Pháp luật quy định hàng hóa nhập khẩu thuộc trường hợp cần có giấy phép nhập khẩu phải kèm theo giấy phép của Bộ ngành có liên quan. Bên cạnh đó, hàng hóa nhập khẩu không thuộc danh sách hàng cấm nhập khẩu vào nước ta theo theo Nghị định số 69/2018/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2018.
2. Điều kiện về chủ thể:
- Các doanh nghiệp Việt Nam không có vốn đầu tư của các tổ chức nước ngoài.
- Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài hoặc công ty nước ngoài tại Việt Nam phải thực hiện theo các quy định về nhập khẩu của Bộ Công thương khi muốn xin cấp giấy phép.
Danh mục hàng hóa bắt buộc xin giấy phép nhập khẩu
Không phải mặt hàng nào cũng yêu cầu đăng ký giấy phép kinh doanh xuất nhập khẩu, chỉ các mặt hàng nằm trong danh sách hàng hóa cần phải có giấy phép nhập khẩu mới cần làm hồ sơ đăng ký xin giấy phép nhập khẩu.
Các văn bản pháp luật Việt Nam đã quy định cụ thể các mặt hàng phải xin giấy phép xuất nhập khẩu khi tiến hành hoạt động xuất nhập khẩu, bao gồm các hàng hóa sau:
- Thuốc tân dược;
- Động thực vật;
- Mẫu khoáng sản;
- Gỗ và các sản phẩm từ gỗ;
- Mỹ phẩm;
- Chất lỏng, cát, bột than,…;
- Sách báo, ổ đĩa cứng…
Hồ sơ xin cấp giấy phép nhập khẩu
Theo khoản 1 Điều 9 Nghị định 69/2018/NĐ-CP, khi thực hiện thủ tục xin cấp giấy phép nhập khẩu, doanh nghiệp và cá nhân phải chuẩn bị một bộ hồ sơ đúng quy định để được cơ quan nhà nước có thẩm quyền tiếp nhận và xử lý. Cụ thể, hồ sơ bao gồm: văn bản đề nghị cấp giấy phép nhập khẩu theo mẫu quy định (01 bản chính) và bản sao giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc giấy chứng nhận đầu tư có đóng dấu xác nhận của thương nhân (01 bản sao y hợp lệ). Đây là hai loại giấy tờ chính, bắt buộc phải có trong bất kỳ bộ hồ sơ nào.
Xin giấy phép nhập khẩu ở đâu
Môt trong những vấn đề cần lưu ý là nơi xin cấp giấy phép nhập khẩu. Theo quy định tại Nghị định 09/2018/NĐ-CP và Nghị định 69/2018/NĐ-CP, việc cấp phép được phân công cho nhiều bộ, ngành khác nhau tùy theo tính chất của hàng hóa. Điều này có nghĩa là bạn không thể nộp hồ sơ chung một nơi, mà phải căn cứ vào danh mục quản lý chuyên ngành.
Ví dụ, Bộ Công Thương chịu trách nhiệm cấp giấy phép nhập khẩu đối với những mặt hàng thuộc Phụ lục III Nghị định 69/2018/NĐ-CP, thường là các nhóm hàng nhạy cảm, cần kiểm soát đặc biệt. Trong khi đó, Bộ Y tế sẽ xử lý hồ sơ liên quan đến dược phẩm, mỹ phẩm, trang thiết bị y tế; còn Bộ Tài nguyên và Môi trường phụ trách việc cấp phép nhập khẩu phế liệu, hóa chất có nguy cơ ảnh hưởng đến môi trường. Ngoài ra, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng là cơ quan cấp phép đối với các sản phẩm công nghệ, thiết bị có tính chất đặc thù.
Bạn cũng có thể lựa chọn nộp hồ sơ trực tiếp tại cơ quan quản lý hoặc thông qua cổng dịch vụ công trực tuyến quốc gia, tùy vào từng thủ tục cụ thể.
Trình tự, thủ tục xin cấp giấy phép nhập khẩu
Bước 1: Tra cứu thông tin hàng hóa
Doanh nghiệp tra cứu thông tin hàng hóa mình muốn nhập khẩu có thuộc Danh mục hàng hóa nhập khẩu theo giấy phép hay không trên website của Bộ Công Thương (https://dangky.moit.gov.vn) hoặc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (https://nhapkhau.agrotrade.gov.vn).
Bước 2: Nộp hồ sơ xin cấp phép nhập khẩu
Doanh nghiệp nộp hồ sơ xin cấp phép nhập khẩu tại cơ quan cấp phép có thẩm quyền là Bộ Công Thương hoặc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Hồ sơ bao gồm:
- Đơn xin cấp giấy phép nhập khẩu
- Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh của doanh nghiệp
- Hợp đồng mua bán hàng hóa với bên xuất khẩu
- Hồ sơ công bố chất lượng hàng hóa (nếu có)
- Các giấy tờ khác theo quy định của cơ quan cấp phép
Bước 3: Thẩm định hồ sơ
Cơ quan cấp phép sẽ thẩm định hồ sơ của doanh nghiệp. Thời gian thẩm định từ 5 đến 7 ngày làm việc.
Bước 4: Cấp giấy phép nhập khẩu
Nếu hồ sơ hợp lệ, cơ quan cấp phép sẽ cấp giấy phép nhập khẩu cho doanh nghiệp. Thời hạn cấp giấy phép từ 3 đến 5 ngày làm việc.
Trường hợp xin sửa, cấp lại giấy phép nhập khẩu
Căn cứ theo Khoản 2 Điều 9 Nghị định 69/2018/NĐ-CP, trường hợp cần sửa đổi, bổ sung giấy phép, cấp lại giấy phép do mất, thất lạc sẽ thực hiện theo nguyên tắc sau:
- Doanh nghiệp chỉ phải nộp các giấy tờ liên quan đến nội dung cần sửa đổi, bổ sung.
- Thời gian cấp sửa đổi, bổ sung, cấp lại không dài hơn thời gian cấp giấy phép nhập khẩu.
- Trường hợp từ chối sửa đổi, bổ sung, cấp lại giấy phép, bộ, cơ quan ngang bộ có văn bản trả lời và nêu rõ lý do.
Giấy phép nhập khẩu đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát hàng hóa nhập khẩu, đảm bảo an ninh quốc gia, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường. Việc xin cấp giấy phép nhập khẩu đúng quy trình sẽ giúp doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa một cách hợp pháp và thuận lợi, góp phần thúc đẩy hoạt động thương mại quốc tế. Nếu bạn chưa có kinh nghiệp xin giấy phép nhập khẩu, có thể tham khảo dịch vụ xin giấy phép nhập khẩu tại TSL. Chúng tôi với kinh nghiệm nhiều năm hoạt động trong lĩnh vực logistics sẽ hỗ trợ doanh nghiệp chuẩn bị bộ hồ sơ nhanh chóng, giúp bạn tối ưu thời gian làm thủ tục nhập khẩu. Liên hệ ngay tới hotline 092 188 83 88 để nhận tư vấn chi tiết về dịch vụ!